Early retire คืออะไร? เกษียณเร็ว พร้อมการเงินที่มั่นคง

Early Retire คือแนวคิดทางการเงินที่กลายเป็นแรงบันดาลใจสำคัญให้กับคนทำงานรุ่นใหม่ เพื่อให้สามารถหยุดทำงานได้เร็ว ไม่ต้องรอให้ถึงอายุ 60 ปี และสามารถเลือกใช้ชีวิตในแบบที่อยากเป็น เช่น เดินทางรอบโลก ทำตามความฝัน หรือทำในสิ่งที่รัก โดยที่ไม่ต้องกังวลเรื่องเงินเลย

ไม่ว่าพี่มนุษย์จะอยู่ในวัยหนุ่มสาว หรือวัยใกล้เกษียณแล้วก็ตาม ถ้ายิ่งเข้าใจและเตรียมตัวก่อนเกษียณได้เร็วเท่าไหร่ การใช้ชีวิตของพี่ก็จะยิ่งรู้สึกมั่นคงและปลอดภัยมากขึ้น บทความนี้ เหมียวจะพาพี่ไปดูกันว่า การเกษียณก่อนอายุ 60 ควรเริ่มตั้งแต่อายุเท่าไหร่ วางแผนยังไง และบริหารจัดการเงินยังไง เพื่อให้การ Early Retire ราบรื่นด้วยด

เปลี่ยนมุมมองการเกษียณ เทรนด์ Early Retire ที่คนรุ่นใหม่กำลังอิน

ถ้าย้อนกลับไปเมื่อสมัยก่อน การเกษียณอายุมักเป็นการทำงานหนักเก็บเงินไปจนถึงอายุ 60 ปีแล้วค่อยหยุดพัก เพื่อใช้ชีวิตบั้นปลายอย่างสงบตามแบบแผนของสังคมในตอนนั้น แต่ในปัจจุบัน มุมมองของเด็กรุ่นใหม่ที่มีต่อการเกษียณได้เปลี่ยนไป ไม่ได้อยากทำงานหนักทั้งชีวิตเพื่อรอถึงวันเกษียณเพียงครั้งเดียวในชีวิต และเชื่อว่า "ชีวิตออกแบบได้" นั่นจึงมีแนวคิดที่เรียกว่า Early Retire เกิดขึ้นมา

Early Retirement คืออะไร

Early Retirement หรือ Early retire คือ การเกษียณก่อนอายุเกณฑ์ปกติ 60 ปี เพื่อมีเวลาไปทำสิ่งที่รัก เช่น ท่องเที่ยว ใช้เวลากับครอบครัว ทำสวน หรือเปิดร้านเล็ก ๆ โดยมีการวางแผนการเงินรองรับ เพื่อไม่ต้องทำงานหนักลากยาวถึงวัยเกษียณ

ในขณะเดียวกัน พี่หลายคนเผชิญค่าครองชีพสูง เศรษฐกิจผันผวน และความกดดันในที่ทำงาน จึงหันมาให้ความสำคัญกับ Work-Life Balance มากขึ้น ส่งผลให้แนวคิดเกษียณแบบใหม่แตกออกเป็นหลายรูปแบบ โดยเฉพาะในกลุ่มคนรุ่นใหม่อย่าง Gen Z ที่กำลังนิยม 2 เทรนด์หลักที่น่าจับตา

รู้จัก 2 เทรนด์มาแรงของ Gen Z: FIRE VS Micro-Retire

เทรนด์แรก FIRE (Financial Independence, Retire Early) คือ การสร้างความมั่นคงทางการเงินตั้งแต่เนิ่น ๆ เพื่อเกษียณก่อนวัยและใช้ชีวิตได้โดยไม่ต้องพึ่งพางานประจำ ผ่านการออมและการลงทุน

ส่วน Micro-Retire คือ การหยุดพักจากงานเป็นช่วงเวลาสั้น ๆ เช่น การหยุดงาน 3–6 เดือน หรือเป็นปี เพื่อไปท่องเที่ยวหรือเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ แล้วค่อยกลับมาทำงานต่อ ช่วยให้ชีวิตไม่เคร่งเครียดและได้รีชาร์จพลังอยู่เสมอ

แนวคิดตอบโจทย์การเกษียณไว: Work Life Flow

อีกหนึ่งเทรนด์ที่สะท้อนมุมมองของคนรุ่นใหม่คือ Work Life Flow แนวคิดการใช้ชีวิตที่ยืดหยุ่น ปล่อยให้การทำงานและชีวิตส่วนตัวไหลไปตามจังหวะ ไม่ยึดตายตัวกับแผนที่วางไว้ ทำให้ลดความเครียดและใช้ชีวิตได้ผ่อนคลายมากขึ้น

เมื่อมองภาพรวม เทรนด์เกษียณก่อนอายุเหล่านี้ชี้ให้เห็นว่า คนรุ่นใหม่ไม่ยึดติดกับการทำงานหนักเพื่อรอพักทีเดียวแบบคนรุ่นก่อน แต่เลือกสร้างความสุขระหว่างทาง ด้วยการสลับจังหวะ "ทำงาน – พัก – ใช้ชีวิต" อย่างสมดุล

จะวางแผนการเงินยังไงให้ทำได้จริง?

Early Retire ที่ดีที่สุด คือ การเตรียมตัวก่อนเกษียณอย่างรอบคอบ จึงจำเป็นต้องมีการวางแผนการเงินรองรับ ถ้าอยากเกษียณสุขแบบไม่กังวลเรื่องเงินล่ะก็ เหมียวมีแนวทางวางแผนการเงินเบื้องต้นที่ง่ายและทำตามได้จริงมาบอก

1. สร้างเงินสำรองฉุกเฉิน อย่างน้อย 6–12 เดือนของค่าใช้จ่าย

2. วางแผนรายรับ–รายจ่ายระยะยาว เพื่อให้รู้ว่าเงินพอใช้ในช่วงพักงานหรือหลังเกษียณ

3. หารายได้เสริม หรือ Passive Income เพื่อเพิ่มความมั่นใจว่าการหยุดพักจะไม่กระทบสภาพคล่อง

การเกษียณในมุมมองใหม่จึงไม่ใช่แค่การหยุดทำงานเมื่อถึงวัย แต่คือการออกแบบชีวิตให้สอดคล้องกับความสุข ความฝัน และความมั่นคงที่ต้องการจริง ๆ ด้วย

ไขข้อสงสัย! เกษียณก่อนวัยควรเริ่มวางแผนตอนอายุเท่าไหร่

โดยทั่วไปแล้ว ช่วงอายุเกษียณที่กำหนดไว้ในระบบราชการจะอยู่ที่ 55 - 60 และในระบบประกันสังคมได้กำหนดช่วงอายุเริ่มต้นใช้สิทธิประโยชน์ทดแทนกรณีชราภาพไว้ที่อายุ 55 ปีขึ้นไปเช่นกัน เอ๊ะ! สงสัยกันใช่มั้ยล่ะว่า ควร Early Retire ตอนอายุเท่าไหร่?

ช่วงอายุที่เหมาะสมในการ Early Retire อยู่ที่ราว 40–50 ปี ซึ่งเร็วกว่าการเกษียณทั่วไปประมาณ 5–15 ปี แต่การเกษียณก่อนอายุให้มั่นคงและไร้กังวล จำเป็นต้องมีเงินสำรองเพียงพอ และแผนการเงินที่สอดคล้องกับเป้าหมายชีวิต มาดูกันว่า เทรนด์เกษียณของคนรุ่นใหม่แต่ละแบบมีจุดเด่นอะไร และควรเก็บเงินยังไงถึงจะเวิร์กจริง

FIRE (Financial Independence, Retire Early)

จุดเด่น คือ การสร้างอิสระทางการเงินให้ถึงเป้าหมายและไม่ทำงานอีกเลย ดังนั้น ต้องออมเงินและลงทุนอย่างเข้มข้นในช่วงทำงาน ใช้ชีวิตอย่างประหยัด และสร้างพอร์ตที่ให้ผลตอบแทนที่เพียงพอด้วย

Micro-Retire

แนวคิดนี้เน้นทำงานบ้างพักบ้าง พี่คนไหนที่จะทำตามแนวคิดนี้ ต้องทำงานเก็บเงินไว้เยอะ ๆ เพื่อให้มีเงินสำรองไว้ล่วงหน้า และหางานที่มีความยืดหยุ่นสูง จึงเหมาะกับคนที่ยังอยากทำงานแบบชิล ๆ อยู่

Work Life Flow

เทรนด์การใช้ชีวิตที่ไม่ได้โฟกัสที่หยุดทำงานเร็ว จึงต้องดูแลสุขภาพกายใจและการเงินไปพร้อมกันเช่น แบ่งแยกการทำงานและการพักผ่อนให้ชัดเจน หรือหาบริษัทที่มีสวัสดิการกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ เป็นต้น

Early Retirement

เทรนด์การเกษียณก่อนอายุที่ไม่ได้ตึงเท่า FIRE แต่ต้องมีเงินเก็บพร้อมพอร์ตลงทุนที่มั่นคงและให้ผลตอบแทนที่เพียงพอ การเตรียมตัวก่อนเกษียณจึงต้องวางแผนการเงินระยะยาวอย่างรอบคอบ เช่น ออมเงินอย่างมีวินัย ควบคุมการใช้จ่าย และลงทุนอย่างสม่ำเสมอ

Early Retire มีอยู่ทั้งหมด 2 แบบด้วยกัน ซึ่งมีจุดเด่นที่สำคัญ คือ

1. Voluntary Early Retirement เกษียณก่อนกำหนดแบบสมัครใจ พนักงานเลือกลาออกเอง โดยมักได้รับสิทธิพิเศษ เช่น เงินชดเชย ซึ่งช่วยเสริมการเตรียมตัวก่อนวัยเกษียณให้มีเงินตั้งต้นมากขึ้น

2. Involuntary Early Retirement เกษียณก่อนกำหนดแบบไม่สมัครใจ เช่น ถูกเลิกจ้าง แม้จะมีเงินชดเชยแต่ส่วนใหญ่ไม่เพียงพอ หากไม่มีการวางแผนมาก่อนอาจเสี่ยงต่อคุณภาพชีวิตหลังเกษียณ

How to แผนการเงินก่อนเกษียณ เพื่อใช้ชีวิตได้อย่างอิสระ

กุญแจสำคัญของ Early Retire คือ การวางแผนการเงินอย่างรอบคอบ เพื่อสร้างความมั่นคงในระยะยาว ไม่ใช่แค่เก็บเงินให้ได้มากที่สุดเพียงอย่างเดียว ถ้าเริ่มเตรียมตัวก่อนเกษียณด้วย 5 วิธีต่อไปนี้ จะช่วยให้พี่เข้าใกล้เป้าหมายการเกษียณเร็วได้จริง มาลองดูกันว่า มีอะไรบ้าง

1. คำนวณเป้าหมายเงินเกษียณให้ชัดเจน

ขั้นแรกต้องรู้ตัวเลขค่าใช้จ่ายหลังเกษียณอายุที่ชัดเจน เพื่อให้สามารถตั้งเป้าหมายในการออมเงินและลงทุนให้มีเงินใช้เพียงพอ โดยคำนวณค่าใช้จ่ายที่จำเป็นออกมา เช่น ค่าที่อยู่อาศัย ค่าประกันสุขภาพ และค่ารักษาพยาบาล รวมถึงงบสำหรับทำสิ่งที่รัก โดยใช้สูตรคำนวณค่าใช้จ่าย คือ

ยกตัวอย่างเช่น : เอมีแผนจะ Early Retire คือ หยุดทำงานตอนอายุ 50 ปี และคาดว่าจะมีอายุยืนถึง 80 ปี แสดงว่าเอจะใช้ชีวิตหลังเกษียณ 30 ปี ได้คำนวณค่าใช้จ่ายออกมาว่า จะใช้เดือนละ 40,000 บาท

ดังนั้น เอจะต้องมีเงินเกษียณอายุ = 40,000 x 12 x 30 = 14,400,000 บาทนั่นเอง

2. วางแผนรายได้หลังเกษียณ

นอกจากเก็บเงินเย็นแล้ว พี่ควรวางแผนสร้างรายได้จากการลงทุนเอาไว้ด้วย เพื่อให้มีเงินใช้จ่ายในช่วงเกษียณได้หลากหลายทาง เช่น เงินปันผลจากหุ้น กองทุนรวม ดอกเบี้ยจากพันธบัตร หรือรายได้จากอสังหาริมทรัพย์ แต่เหมียวบอกไว้ก่อนนะว่า ยิ่งวางแผนเร็วเท่าไหร่ยิ่งมีเวลาสร้างเงินได้มาก

3. เคลียร์หนี้ก่อนเกษียณ

อุปสรรคก้อนใหญ่ที่ทำให้พี่ Early Retire ได้ช้า คือ หนี้สิน เพราะถ้ายังมีหนี้ค้างอยู่ การสร้างอิสระทางการเงินก็จะยากขึ้น เพราะฉะนั้นควรจัดการหนี้บัตรเครดิต หนี้บ้าน หนี้รถ และหนี้อื่น ๆ ให้หมดก่อนเกษียณอายุจะดีที่สุด

4. ทำประกันสุขภาพและประกันชีวิต

การทำประกันสุขภาพและประกันชีวิตเปรียบเสมือนเบาะรองรับความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นกะทันหันในช่วงหลังเกษียณ เช่น ค่ารักษาโรคร้ายแรง หรือค่ารักษาเมื่อเกิดอุบัติเหตุ หากไม่มีประกันอาจต้องเอาเงินเก็บก้อนใหญ่ถึงหลักล้านมาจ่ายค่ารักษาเอง

5. จดบันทึกรายรับ–รายจ่าย

การติดตามพฤติกรรมการใช้เงินคือหัวใจของการเตรียมตัวก่อนวัยเกษียณ แนะนำให้จดทุกรายการค่าใช้จ่ายเพื่อรู้ว่าเงินหมดไปกับอะไร โดยใช้แอปพลิเคชันอย่าง "เหมียวจด" ช่วยแยกหมวดค่าใช้จ่ายและสรุปเป็นรายงานได้อย่างชัดเจน ทำให้เห็นว่าควรปรับตรงไหนเพื่อเพิ่มเงินออมสำหรับอนาคต

นอกจากนี้ คุณภาพชีวิตหลังเกษียณไม่ได้ขึ้นอยู่กับเงินอย่างเดียวเท่านั้น ยังมีปัจจัยอื่น ๆ ที่ช่วยส่งเสริมให้การใช้ชีวิตมีความสุขด้วย เหมียวขอแนะนำให้พี่เตรียมตัวก่อนเกษียณให้รอบด้านมากขึ้น เช่น

• ตรวจสุขภาพประจำปี ช่วยให้เจอโรคเร็วและรักษาได้ทัน

• ปรับปรุงบ้านให้เหมาะสมกับวัยเกษียณ เช่น ติดราวจับในห้องน้ำ หรือลดพื้นที่เสี่ยงหกล้ม เพื่อป้องกันอุบัติเหตุ

• วางแผนแบ่งเวลาให้ตัวเอง ครอบครัว และกิจกรรมที่ชอบ เพื่อให้ชีวิตหลังเกษียณไม่น่าเบื่อ

ข้อดี–ข้อเสียของการ Early Retire

การเกษียณก่อนอายุมีทั้งข้อดีและข้อเสียที่ต้องระวัง ขึ้นอยู่กับการวางแผนการเงินของพี่ ๆ แต่ละคน

• ข้อดีของ Early Retire คือ มีเวลาใช้ชีวิตในแบบที่ต้องการมากขึ้น ทั้งการดูแลสุขภาพ ออกกำลังกาย การท่องเที่ยว หรือสิ่งที่ใฝ่ฝันมาตลอด

• ข้อเสียของ Early Retire คือ รายได้ประจำจากการทำงานหายไป ต้องพึ่งพาเงินเก็บและผลตอบแทนจากการลงทุน อีกทั้งยังต้องรับมือกับค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพ เมื่อมีอายุเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ

วางแผนค่าใช้จ่ายพร้อมเกษียญก่อนวัย เพื่อชีวิตที่ดี ไม่มีเสี่ยง

การวางแผนเพื่อการ Early Retire คือ กุญแจสำคัญที่ช่วยรับมือกับการเกษียณก่อนวัยได้ดี หากพี่ไม่มีวินัยการเงินอาจพลาดได้ง่าย การที่พี่เลือกเกษียณก่อนอายุไม่ได้หมายความว่าต้องใช้เงินน้อยกว่าคนอื่นนะ แต่เป็นการใช้เงินอย่างมีเป้าหมายต่างหากล่ะ

การเตรียมตัวก่อนวัยเกษียณให้ราบรื่นและมั่นคงนั้น ไม่ว่าพี่จะตั้งเป้าไว้ว่า จะ Early Retire ตอนอายุเท่าไหร่ สามารถเริ่มต้นจากเรื่องง่าย ๆ อย่าง "การจดรายจ่าย" ที่ช่วยให้รู้สาเหตุของเงินที่หายไป เหมียวขอแนะนำ แอปเหมียวจด แอปจดบันทึกรายรับ-รายจ่ายอัตโนมัติจากสลิปเงินเดือนที่ช่วยให้การเงินในช่วงเกษียณก่อนอายุดีขึ้น พร้อมฟีเจอร์ดี ๆ ที่ตอบโจทย์ได้หลากหลาย เช่น

• จัดหมวดหมู่ค่าใช้จ่ายได้ตามต้องการ เช่น ค่าบ้าน เดินทาง หรือลงทุน

• ตั้งแท็ก # ติดตามการเงินได้ละเอียดขึ้น เช่น #กองทุนรวม #ประกันสุขภาพ หรือ #เปย์ตัวเอง

• มีกราฟสรุปภาพรวมค่าใช้จ่าย เห็นชัดเจนว่าเงินหมดไปกับอะไร ช่วยให้ปรับแผน-ตัดค่าใช้จ่ายที่ไม่จำเป็นได้ตรงจุด

• มีกราฟเปรียบเทียบรายเดือน/รายปี เช็กแนวโน้มการใช้จ่ายและออมเงิน ดูได้ทันทีว่าพฤติกรรมการเงินดีขึ้นแค่ไหนในแต่ละช่วง

เริ่มใช้เหมียวจด