สุขภาพการเงินที่ดี ทำได้ง่าย ๆ แค่ปรับพฤติกรรมการเงิน
การมีสุขภาพการเงินที่ดี คือ สิ่งสำคัญไม่แพ้สุขภาพกายและใจ เพราะเงินคือเครื่องมือที่ช่วยให้พี่มนุษย์ใช้ชีวิตได้อย่างมั่นคงและไม่เครียด แต่หลายครั้งเราก็อาจจะไม่แน่ใจว่าเงินที่มีอยู่ตอนนี้อยู่ในสภาพ "แข็งแรง" หรือกำลังมีปัญหาแอบแฝงอยู่
การเช็กสุขภาพทางการเงินเป็นเหมือนการตรวจร่างกายทางการเงิน ช่วยให้รู้ว่าการใช้จ่าย การออม และการลงทุนของเรายังเหมาะสมหรือควรปรับปรุงอะไรบ้าง ในบทความนี้ เหมียวจะพาพี่มนุษย์มาดูวิธีเช็กการเงินแบบง่าย ๆ พร้อมคำแนะนำปรับพฤติกรรมให้ชีวิตการเงินมั่นคงและสุขภาพการเงินดีขึ้น
สุขภาพการเงินคืออะไร? เรื่องที่ดูเข้าใจง่าย แต่ใคร ๆ อาจหลงลืม
สุขภาพทางการเงิน คือ สภาพของเงินและการจัดการเงินของพี่มนุษย์ที่บ่งบอกว่า เรามีความมั่นคงทางการเงินมากแค่ไหน รายรับสอดคล้องกับรายจ่ายมั้ย และมีแผนเก็บออมเพื่ออนาคตรึเปล่า สุขภาพการเงินที่ดีเหมือนสุขภาพร่างกายของพี่มนุษย์เลย เมื่อร่างกายแข็งแรง ความเสี่ยงโรคต่าง ๆ ก็ลดลง และช่วยให้เราเอ็นจอยกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตได้อย่างเต็มที่
หรือเรียกว่า ถ้าเงินของเรามีระเบียบ การเงินก็ไม่ "ป่วย" หรือสะดุดง่ายนั่นเอง
ลักษณะของการมีสุขภาพการเงินที่ดี เป็นยังไง?
รู้สถานะการเงินของตัวเอง ว่าเงินเข้าทางไหนบ้าง ออกทางไหนบ้าง และสามารถตัดสินใจเรื่องเงินได้อย่างมีข้อมูล
มีเงินสำรองเพียงพอ สำหรับค่าใช้จ่ายไม่คาดคิด เช่น เจ็บป่วย รถเสีย หรือเหตุฉุกเฉินอื่น ๆ โดยควรเก็บอย่างน้อยเท่ากับรายจ่าย 3–6 เดือน
จัดการหนี้ได้อย่างมีวินัย มีหนี้ต่อเดือนไม่เกิน 35–40% ของรายได้ และไม่มีหนี้เสีย
มีทั้งเงินใช้จ่ายและเงินออม ทำให้ใช้ชีวิตได้อย่างอิสระ โดยไม่ต้องกังวลกับปัญหาการเงินในแต่ละเดือน
วางแผนการเงินระยะยาวได้ ไม่ว่าจะเป็นการเก็บเงินซื้อบ้าน การวางแผนเกษียณ หรือการลงทุนเพื่อสร้างความมั่นคงในอนาคต
จากลักษณะด้านบนนี้ เหมียวบอกเลยว่า สุขภาพทางการเงินที่ดีไม่ได้วัดกันที่ตัวเลขนะ แต่เป็นเรื่องของการจัดการเงินให้ตอบโจทย์ชีวิต ดูแลตัวเองได้ทั้งปัจจุบันและอนาคตต่างหาก
เช็กลิสต์ 4 ข้อตรวจสุขภาพการเงินของตัวเอง
เราจะรู้ได้ยังไงว่า มีสุขภาพการเงินที่ดีรึเปล่า? เหมียวอยากชวนพี่ ๆ มาลองมาตรวจสุขภาพการเงินของตัวเอง หรือที่เรียกว่า Financial Health Check ด้วยคำถาม 4 ข้อนี้เลย
รู้มั้ยว่า เงินเข้า-ออกทางไหนบ้าง?
การจดทุกบาททุกสตางค์ช่วยให้เห็นว่าเงินของเราไหลไปทางไหนบ้าง ไม่ว่าค่าใช้จ่ายเล็ก ๆ เช่น กาแฟ หรือค่าขนม ก็สามารถสะสมเป็นตัวเลขใหญ่ได้ การบันทึกยังช่วยให้พี่มนุษย์ปรับงบประมาณได้แม่นยำขึ้น และลดจุดรั่วไหลของเงิน
มีรายได้มากกว่ารายจ่ายมั้ย?
ถ้าต้องพึ่งหนี้บัตรเครดิต หรือสินเชื่อเพื่อใช้จ่ายในแต่ละเดือน นั่นแปลว่าแผนการเงินอาจยังไม่มั่นคง ควรเริ่มต้นปรับพฤติกรรมการใช้เงิน เช่น ลดรายจ่ายฟุ่มเฟือย หรือหาแหล่งรายได้เสริม
มีเงินออมเหลือมั้ย?
การมีเงินออมช่วยรองรับทั้งอนาคตและเหตุฉุกเฉิน เช่น ค่ารักษาพยาบาล หรือค่าใช้จ่ายไม่คาดคิด หากยังไม่มีเงินเก็บแม้แต่เล็กน้อย ควรเริ่มตั้งเป้าออมขั้นต่ำทุกเดือน แม้เริ่มต้นจากจำนวนเล็ก ๆ ก็มีประโยชน์
ทรัพย์สินมากกว่าหนี้มั้ย?
ลองรวมทรัพย์สินทั้งหมด เช่น เงินฝาก, กองทุน, หรืออสังหาริมทรัพย์ แล้วลบด้วยหนี้สินทั้งหมด ถ้าได้ผลลัพธ์เป็นบวก แปลว่าคุณกำลังมุ่งไปสู่ความมั่งคั่ง แต่ถ้าเป็นลบ แสดงว่าหนี้มากกว่าทรัพย์สิน ต้องรีบจัดการเพื่อปรับสมดุล
การใช้เช็กลิสต์นี้เป็นตัวช่วยทำให้พี่มนุษย์เห็นภาพรวมสุขภาพการเงินของตัวเองชัดเจนขึ้น ซึ่งถ้าใครยังมีสุขภาพการเงินที่ไม่ค่อยแข็งแรงหรือยังไม่ลงตัว เหมียวก็มีวิธีแก้มาฝาก
3 วิธีเปลี่ยนนิสัยการเงิน สร้างสุขภาพทางการเงินที่ดีกว่าเดิม
สุขภาพการเงินที่ดีย่อมเริ่มจากการนิสัยการเงินที่ดี สำหรับพี่มนุษย์ที่ทำ Financial Health Check แล้วรู้สึกว่าการเงินเรายังแข็งแรงขึ้นได้อีก เหมียวแนะนำให้เริ่มฝึกด้วยวิธี 3 ง่าย ๆ ตามนี้เลย
1. ทำบัญชีรายรับ-รายจ่าย
การจดรายรับ-รายจ่ายจะช่วยให้พี่มนุษย์เห็นพฤติกรรมการใช้เงินจริง ๆ ว่า เงินหมดไปกับอะไรบ้าง ไม่ต้องเดาว่าเงินไปไหนหมด ส่วนไหนฟุ่มเฟือยหรือไม่จำเป็นบ้าง
2. ออมก่อนใช้ทุกครั้งที่ได้เงิน
ทุกครั้งที่ได้เงินเดือน หรือมีรับราย ลองแบ่งเงินส่วนหนึ่งออกมาเพื่อออมทันที เช่น โอนเข้าบัญชีเงินออมโดยเฉพาะ หรือใช้ระบบฝากประจำอัตโนมัติ วิธีนี้ช่วยให้พี่มนุษย์ไม่เผลอไปใช้เงินที่ต้องการจะเก็บ และทำให้การออมเป็นเรื่องง่ายแบบไม่ต้องฝืนด้วย
3. แยกกองเงินแล้วตั้งงบก่อนจ่าย
ตั้งงบสำหรับค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ต่อเดือนโดยแยกเงินสำหรับค่าใช้จ่ายที่จำเป็น (ค่าบ้าน ค่าเดินทาง ค่าน้ำ-ค่าไฟ) ออกจากค่าใช้จ่ายในชีวิตประจำวัน โดยพี่ ๆ อาจจะแบ่งย่อยเป็น งบช้อปปิ้ง งบกินข้าวนอกบ้าน หรืองบการใช้บัตรเครดิต เพื่อคุมการใช้จ่ายเกินตัว อีกทั้งยังทำให้คิดก่อนจ่ายอยู่เสมอด้วย
ตัวอย่างเช่น พี่มนุษย์ A มีเงินเดือน 25,000 บาท พอเริ่มต้นจดรายรับรายจ่าย และออมเงินอัตโนมัติทุกเดือน เดือนละ 2,000 บาท ผ่านไป 1 ปี เก็บเงินได้ 24,000 บาท ทำให้มีเงินสำรอง ไม่ต้องเครียดเวลามีรายจ่ายกะทันหัน อย่างค่ารักษาพยาบาลหรือซ่อมรถ และยังสามารถวางแผนซื้อของที่อยากได้ โดยไม่กระทบค่าใช้จ่ายจำเป็นในแต่ละเดือนได้ด้วย
สุขภาพการเงินที่ดี เริ่มต้นที่การจดรายรับรายจ่าย
เหมียวขอบอกเลยว่า การการจดรายรับ–รายจ่ายจึงเป็นก้าวแรกสู่สุขภาพการเงินที่มั่นคง โดยจะเป็นนิสัยพื้นฐานที่ทำให้พี่มนุษย์:
มีเงินสำหรับค่าใช้จ่ายที่จำเป็นอยู่เสมอ เช่น ค่าน้ำ-ค่าไฟ ค่าเดินทาง หรือค่าผ่อนบ้าน
มีเงินฉุกเฉิน พร้อมรับมือกับเหตุการณ์ไม่คาดคิดหรือต้องใช้เงินทันที เช่น เกิดอุบัติเหตุ น้องแมวที่บ้านป่วย หรือโทรศัพท์ตกน้ำต้องรีบซื้อเครื่องใหม่
ใช้เงินอย่างมั่นใจและไม่เครียด เพราะรู้ทันการเงินของตัวเอง
วางแผนชีวิตระยะยาวได้ง่ายขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการมีครอบครัว ซื้อบ้าน หรือเกษียณ
อ่านมาถึงตรง พี่ ๆ หลายคนคงคิดว่า การจดรายจ่ายทุกวันนี่เป็นอะไรที่กินเวลาและพลังงานมาก ๆ เลย ถ้าต้องรวบจนในทุก ๆ วันก็คงตกหล่น แต่ถ้าต้องจดทุกครั้งหลังจ่ายก็ไม่สะดวก แล้วต้องจดลงที่ไหน เหมียวขอบอดข่าวดีว่า เรามีตัวช่วยดี ๆ อยู่
ให้ "เหมียวจด" ช่วยดูแลสุขภาพการเงินของพี่มนุษย์
แอปเหมียวจด เป็นแอปจดรายรับรายจ่ายอัตโนมัติที่จะมาทำให้การเงินของพี่ ๆ ง่ายขึ้น ลืมการจดด้วยมือลงสมุดบัญชีไปเลย เพราะแค่เปิดแอป เหมียวจดก็พร้อมบันทึกข้อมูลการจ่ายให้พี่ ๆ แถมใช้ได้แบบไม่ต้องจ่ายเงินด้วยนะ:
จดรายจ่ายอัตโนมัติจากสลิปโอนเงิน
มีตัวกรองแยกธนาคาร ดูแยกได้ว่าใช้จ่ายจากบัญชีธนาคารไหนไปเท่าไหร
จัดหมวดหมู่ค่าใช้จ่ายได้ เช่น ค่าอาหาร ค่าเดินทาง บันเทิง หรือจะสร้างหมวดหมู่เองก็ได้
ตั้งแท็ก # กำกับค่าใช้จ่าย ติดตามและคุมงบได้ละเอียดยิ่งขึ้น เช่น #เก็บฉุกเฉิน #เปย์ตัวเอง หรือ#ซื้อกองทุน
มีกราฟสรุปรายสัปดาห์-รายเดือน เข้าใจง่าย มองเห็นภาพรวมการเงินอย่างชัดเจนยิ่งขึ้น
เหมียวขอทิ้งท้ายว่า พี่ ๆ ทุกคนสามารถสร้างสุขภาพการเงินที่ดีได้ แค่เริ่มจากการเอาใจใส่ในเรื่องการเงินของตัวเอง ฝึกนิสัยการออมและการจ่ายอย่างมีสติ โดยไม่ต้องรอให้มีเงินเยอะก่อน เพียงเท่านี้ พี่ ๆ ก็จะสามารถออกแบบสุขภาพการเงินที่ลงตัวตอบโจทย์ตัวเองได้แล้ว
เรื่องราวที่เหมียวแนะนำ

บริหารเงินสดให้อยู่หมัด ง่ายกว่าที่คุณคิด!
อย่าให้เงินหายไปกับสายลม เรียนรู้การบริหารเงินสดแบบคนรุ่นใหม่ วางแผนการใช้จ่ายได้อย่างมั่นใจในทุกเดือน

การเงินกับไลฟ์สไตล์ Gen Z: บริหารยังไงให้เงินเหลือ แบบไม่ฝืน
ทำไมเงินหมดเร็วจัง ทั้ง ๆ ที่ก็ไม่ได้ช้อปหนักหรือติดแกลมมากมาย? มาทำความเข้าใจไลฟ์สไตล์ Gen Z และเหตุผลที่ทำให้เงินไหลไม่ค่อยเหลือเก็บ พร้อมวิธีรับมือให้มีเงินเหลือแบบไม่ฝืน

4 วิธีวางแผนการเงินฉบับฟรีแลนซ์ ให้มั่นใจและมั่นคง
งานฟรีแลนซ์ คือ ทางเลือกการทำงานที่ไม่ขึ้นตรงกับบริษัท และตอบโจทย์คนยังอิสระมาก ๆ แต่ก็มาพร้อมการรายได้ที่ไม่แน่นอน แล้วเป็นฟรีแลนซ์ควรวางแผนการเงินยังไง?