รู้เคล็ดลับวางแผนการใช้จ่ายเพื่อชีวิตที่ดีขึ้น

พี่มนุษย์เจอปัญหาแบบนี้วนลูปมานานแค่ไหนแล้ว? ปัญหาที่ว่า…เงินเดือนออกปุ๊บต้องจ่ายค่าบัตรเครดิตเอย ค่าผ่อน ค่าโทรศัพท์ และค่าอื่น ๆ อีกมากมายปั๊บ พอมาเช็กเงินในบัญชีอีกทีก็เหลือเงินในบัญชีไม่ถึงหลักพันแล้ว หากพี่ ๆ ยังปล่อยให้เป็นแบบนี้อยู่ล่ะก็ ระวังจะไม่มีเงินเก็บกันนะ

เพราะเหตุนี้เอง เหมียวจึงอยากชวนพี่ ๆ มาทำความรู้จักกับ “เคล็ดลับวางแผนการใช้จ่าย” เพื่อให้การใช้จ่ายของพี่ ๆ เปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้นกัน

คนทั่วไปใช้จ่ายกันแบบไหน?

อันดับแรก เหมียวจะพาพี่ ๆ ไปถอดรหัสนิสัยการใช้เงินของพี่มนุษย์เพื่อหาต้นเหตุที่ทำให้เงินหายวับแบบไม่รู้ตัวกันก่อน โดยสังเกตได้จากการใช้จ่ายตามไลฟ์สไตล์ที่แม้เวลาผ่านไปตั้งหลายปีแต่กลับไม่มีเงินเหลือเก็บในบัญชีเลย จากที่เหมียวได้สำรวจมาพบว่า พี่มนุษย์หลาย ๆ คนมักมีนิสัยการใช้จ่ายแบบนี้อยู่บ่อย ๆ ไม่ว่าจะเป็น

• ใช้เงินก่อนแล้วค่อยคิดทีหลัง
• ใช้เงินให้รางวัลตัวเองบ่อยครั้ง จนไม่ทันได้ระวังผลกระทบในระยะยาว
• ใช้จ่ายโดยไม่บันทึกรายได้-รายจ่ายเลยว่า แต่ละวันเงินหมดไปกับอะไร
• ไม่ได้วางแผนทางการเงิน ไม่ได้กำหนดงบประมาณของค่าใช้จ่ายแต่ละเดือน
• มีความเชื่อว่าใช้จ่ายก่อนแล้วค่อยออม เช่น เดือนนี้เงินเหลือเท่าไหร่ก็ออมเท่านั้น
• ใช้จ่ายมากกว่าที่หาเงินมาได้ แล้วรอเงินเดือนใหม่เพื่อจ่ายหนี้บัตรเครดิต
• ใช้ชีวิตตามกระแสสังคม อาจทำให้ต้องไล่ซื้อของต่าง ๆ จำนวนมากจนสุขภาพการเงินพัง
• เอาเงินไปลงทุนโดยที่ไม่มีความรู้หรือความเข้าใจที่ถูกต้อง
• และนิสัยการใช้จ่ายอื่น ๆ ของพี่มนุษย์ที่ทำให้การเงินมีปัญหา

บางครั้งการใช้จ่ายแต่ละครั้ง อารมณ์ของพี่ ๆ อาจขึ้นมามีอิทธิพลต่อเรามากกว่าเหตุผล มีโอกาสที่จะใช้จ่ายเกินตัวโดยไม่ทันได้ตระหนักถึงความจำเป็น ความคุ้มค่า และเป้าหมายทางการเงินในอนาคตของตัวเอง เพราะฉะนั้น การใช้เงินอย่างมีสติ (Mindful Spending) จะเป็นตัวช่วยสำคัญที่จะเปลี่ยนพฤติกรรมใหม่ให้เป็นคนที่ใช้จ่ายอย่างรู้ตัว รู้คุณค่า และรู้ผลลัพธ์ในระยะยาวได้ โดยเริ่มต้นจากจุดเล็ก ๆ อย่างการวางแผนการใช้จ่ายของพี่ ๆ ก่อนก็ได้นะ

วางแผนการใช้จ่ายแบบไหนเรียกว่าดี

สิ่งที่พี่มนุษย์จะต้องมีก่อนวางแผนการใช้จ่ายให้ได้ประสิทธิภาพมากที่สุดก็คือ การสร้าง “แนวคิด” ซึ่งจะเป็นเหมือนเชื้อเพลิงที่ช่วยปลุกไฟให้พี่ ๆ มีความตั้งใจที่จะเปลี่ยนนิสัยการใช้จ่ายให้ดีขึ้นกว่าเดิมได้ไม่น้อยเลย เหมียวจะขอแนะนำให้พี่ ๆ มีแนวคิดการใช้เงินอย่างมีสติเหล่านี้ซะก่อน

ตั้งเป้าก่อนซื้อสินค้าและบริการ

เพราะบางครั้งพี่ ๆ อาจโดนชักจูงจากโฆษณา ยี่ห้อ และราคาจนเผลอจ่ายเงินให้กับสินค้าหรือบริการที่ไม่จำเป็นในตอนนี้ได้

เก็บเงินซื้อของล่วงหน้า ดีกว่าผ่อนจ่ายแต่เสียดอกเบี้ย

การเก็บเงินล่วงหน้าก็จะช่วยให้มีเงินก้อนเพิ่มขึ้นโดยไม่กระทบกับเงินเก็บก้อนอื่น ๆ แถมยังลดความเสี่ยงจากดอกเบี้ยบัตรเครดิตได้อีกด้วย

ลดการกินข้าวนอกบ้านแล้วทำอาหารกินเอง

รู้หรือไม่ว่า การทำอาหารกินเองที่บ้านช่วยประหยัดค่าอาหารได้ตั้งเยอะเชียวนะ เพราะวัตถุดิบต่าง ๆ ที่ซื้อมาสามารถจัดสรรปันส่วนไว้ปรุงอาหารได้หลายสัปดาห์ เมื่อเทียบกับการซื้ออาหารกินทุกมื้อ

กำหนดงบประมาณก่อนจ่ายแต่ละสัปดาห์บ้าง

การมีแนวคิดนี้จะเป็นการช่วยพี่ ๆ หักห้ามใจไม่ให้ใช้จ่ายเกินงบประมาณที่ตั้งไว้ในแต่ละสัปดาห์หรือแต่ละเดือนก็ตาม ทำให้พี่ ๆ มีเงินเหลือเก็บได้ตามเป้าหมาย

บันทึกรายรับ-รายจ่ายทุกวันอย่างสม่ำเสมอ

เพื่อให้มองเห็นภาพของการใช้จ่ายได้ชัดขึ้น อีกทั้งยังสามารถวิเคราะห์ได้อีกด้วยว่าพี่ ๆ ใช้เงินไปกับอะไรไปเยอะ และควรลดการใช้จ่ายกับอะไรบ้าง

เมื่อพี่ ๆ ได้รู้จักและนำ 5 แนวคิดเหล่านี้ไปใช้ในการปรับวิธีใช้เงินของตัวเองแล้วนั้น ต่อไปเรามาวางแผนการใช้จ่ายกันต่อเลยดีกว่า ซึ่งวิธีที่เหมียวจะแนะนำพี่ ๆ ผ่านบทความนี้จะเป็นการวางแผนจัดสรรปันส่วนเงินแบบ 50:30:20 ซึ่งมีหลักการในการแบ่งเงินจากรายได้ประจำเดือนง่าย ๆ ก็คือ

50% ของรายได้ทั้งหมด	ค่าใช้จ่ายจำเป็น เช่น ค่าเช่าบ้าน ค่าน้ำค่าไฟ ค่าอาหารในแต่ละวัน และหนี้สินต่าง ๆ
30% ของรายได้ทั้งหมด	ค่าใช้จ่ายเพื่อเติมเต็มความสุข เช่น ค่าอาหารพิเศษ ของที่อยากได้ เงินท่องเที่ยว ฯลฯ
20% ของรายได้ทั้งหมด	เงินเก็บ เงินออม และเงินลงทุน เพื่อสร้างความมั่นคงให้กับชีวิต

เหมียวเชื่อว่า ถ้าพี่ ๆ มีแนวคิดในการใช้จ่ายที่ดีประกอบกับการวางแผนก่อนใช้เงินรายเดือนหรือรายสัปดาห์ สุขภาพทางการเงินก็จะค่อย ๆ ดีขึ้นเรื่อย ๆ และเริ่มใช้จ่ายอย่างประหยัดมากขึ้น ถ้าพี่ ๆ อยากรู้ทริกในการใช้จ่ายล่ะก็ เดี๋ยวเหมียวจะเล่าให้ฟัง

เคล็ด(ไม่)ลับวิธีใช้จ่ายฉบับมนุษย์เงินเดือน

ทริกที่เหมียวจะบอกพี่ ๆ ต่อไปนี้ เป็นวิธีการใช้จ่ายที่ช่วยลดค่าใช้จ่ายที่ไม่จำเป็นให้น้อยลง และมีเงินเหลือเก็บมากขึ้น เหมาะกับพี่มนุษย์ที่เป็นมนุษย์เงินเดือนอย่างยิ่ง โดยทริกนี้จะมีทั้งหมด 3 ขั้นตอนด้วยกัน ได้แก่

1. บันทึกรายรับที่คาดว่าจะได้รับต่อเดือน

ขั้นตอนแรกพี่ต้องรู้ก่อนว่า ในเดือนนั้นจะมีรายรับเข้ามากี่บาท โดยจะต้องเขียนออกมาให้มากที่สุดก่อนจะรวมยอดรายรับออกมา เพื่อให้เห็นภาพของแหล่งรายได้และจำนวนเงินทั้งหมด

2. บันทึกรายจ่ายที่คาดว่าจะต้องจ่ายต่อเดือน

นอกจากรายรับแล้ว ขั้นตอนนี้พี่ ๆ ก็ต้องบันทึกรายจ่ายทั้งหมดในแต่ละเดือนด้วยนะ และต้องไม่ลืมรวมยอดให้เรียบร้อย เพื่อให้เห็นว่าพี่ ๆ ใช้จ่ายกับอะไรบ้าง และมีจำนวนเท่าไร

3. ทำแผนใช้เงินให้อยู่รอดถึงสิ้นเดือน

ขั้นตอนสุดท้าย ให้พี่มนุษย์เอายอดรวมของรายได้มาเปรียบเทียบกับของรายจ่าย ผลลัพธ์ที่ออกมานี่แหละ จะเป็นแนวทางให้พี่ ๆ สามารถปรับการใช้จ่ายของตัวเองได้ว่าควรลดอะไร หรือควรเพิ่มการใช้เงินอย่างไรเพื่อให้ชีวิตดีขึ้น กลายเป็น “แผนใช้เงิน” ที่สามารถมีเงินใช้จนถึงสิ้นเดือนนั่นเอง

ทริกนี้พี่ ๆ สามารถสร้างตารางในโปรแกรม Microsoft Excel หรือใช้แอปพลิเคชันเพื่อบันทึกรายรับ-รายจ่ายได้ตามความสะดวกเลย เช่น แอปเหมียวจดที่สามารถบันทึกค่าใช้จ่ายจากสลิปเงินในมือถือของพี่ ๆ ได้แบบอัตโนมัติ

เลือกวิธีใช้เงินให้เป็น! ไม่ต้องอด แถมมีเงินเก็บได้ยันหลังเกษียณ

การใช้จ่ายอย่างประหยัดของพี่ ๆ แต่ละคนนั้น ไม่ได้มาจากการใช้สูตรที่ตายตัวเท่านั้น แต่มาจากการปรับสัดส่วนของการใช้จ่ายให้สอดคล้องกับอายุ อาชีพ และเป้าหมายของพี่ ๆ แต่ละคนต่างหาก เพราะฉะนั้น พี่ ๆ ต้องวางแผนและเลือกวิธีใช้เงินให้เป็นนะ

แล้วจะวิธีไหนที่เหมาะสมกับตัวเราล่ะ? เหมียวมีแนวทางการเลือกวิธีการใช้จ่ายตามอายุและอาชีพมาแนะนำกัน โดยใช้สูตร Fix-Fun-Future มาดูกันว่าของพี่ ๆ แต่ละคนจะเหมาะกับวิธีไหนกันบ้าง

1. วัยเริ่มทำงานที่อายุต่ำกว่า 25 ปี หรือ นักศึกษาฝึกงาน

• สูตร 60-30-10
  • Fix 60% ค่าเดินทาง-ที่พัก-มือถือ
  • Fun 30% กินเที่ยวได้ไม่รู้สึกผิด
  • Future 10% เริ่มสร้างกองทุนฉุกเฉิน

2. พนักงานเงินเดือน 25-35 ปี

• สูตร 50-30-20
• ลดสัดส่วนค่าใช้จ่ายจำเป็น และโฟกัสที่การออมเงินมากขึ้น

3. ฟรีแลนซ์ หรือ เจ้าของร้านที่มีอายุ 25-40 ปี

• สูตร 40-30-30
• ลดสัดส่วนค่าใช้จ่ายจำเป็น และเพิ่มสัดส่วนออมเงินให้มากขึ้น เพราะรายรับไม่แน่นอน
• สำรองฉุกเฉิน 6 เดือน & ทำประกันสุขภาพ-ประกันชดเชยรายได้แทนสวัสดิการบริษัท

4. ผู้มีครอบครัว 35-50 ปี

• สูตร 55-20-25
• ลดค่าใช้จ่ายเพื่อเติมเต็มความสุขให้น้อยลง เพิ่มค่าใช้จ่ายจำเป็นให้มากขึ้น เพราะมีลูกที่ต้องดูแลเข้ามา อาจใช้เงินเพิ่มขึ้น
• ทำประกันชีวิตให้คู่สมรส/ลูก ลดความเสี่ยงอนาคต

5. ใกล้เกษียณ 50 + หรือเจ้าของกิจการรุ่นใหญ่

• สูตร 70-10-20
• ผู้สูงอายุจะใช้เงินเพื่อสร้างความสุขน้อยลง แต่จะมีค่าใช้จ่ายจำเป็นเพิ่มขึ้นมากเป็นพิเศษ
• เน้นการลงทุนในสินทรัพย์ที่มีเสี่ยงต่ำ เช่น พันธบัตร และ REITs

ต้องการตัวช่วยดูแลค่าใช้จ่าย ไว้ใจ “เหมียวจด”

การวางแผนการใช้จ่ายเป็นเรื่องสำคัญ เปรียบเสมือนเป็นเครื่องขัดเกลานิสัยการใช้เงินที่ทำให้เกิดหนี้สินล้นตัว โดยสามารถนำวิธีใช้จ่ายอย่างประหยัดไปใช้ให้เหมาะกับอายุและอาชีพของพี่ ๆ ได้ แต่ถ้าจะให้สุขภาพทางการเงินดียิ่งขึ้น ขอแนะนำ ‘เหมียวจด’ ซึ่งเป็นแอปช่วยจดบันทึกรายจ่ายอัตโนมัติจากสลิปธนาคารที่อยู่ในอัลบั้ม

• เพิ่มรายการเองได้ หากเป็นการจ่ายด้วยเงินสดหรือบัตรเครดิต
• จดซ้ำอัตโนมัติได้สำหรับรายรับหรือรายจ่ายที่มีทุกเดือน
• จัดหมวดหมู่ค่าใช้จ่ายได้ เช่น ค่าอาหาร ค่าเดินทาง ของใช้จำเป็น หรืออื่น ๆ
• สร้าง แท็ก# ให้การจ่าย ติดตามและคุมงบเฉพาะเรื่องได้เต็มที่ ไม่ว่าจะ #บุฟเฟต์, #ชานม หรือ #ของเล่นแมว
• มีกราฟสรุปเทียบข้ามเดือน รีวิวการใช้จ่าย และช่วยให้รู้จักนิสัยการใช้เงินของตัวเองมากขึ้น

แค่มีแอปเหมียวจดติดเครื่องไว้ ก็ช่วยให้พี่ ๆ ติดตามค่าใช้จ่ายและวางแผนการเงินได้ง่ายขึ้นเยอะ

เริ่มใช้เหมียวจด