วิธีจดรายรับรายจ่าย สำหรับมือใหม่หัดจด

เหมียวเชื่อว่า พี่มนุษย์หลาย ๆ คนคงเคยลองจดรายรับรายจ่ายเพื่อวางแผนการเงินกันมาแล้ว แต่ต้องเจอกับปัญหาไม่มีเวลา ขี้เกียจ ลืมจด หรือไม่รู้จะเริ่มจดตรงไหนดี - ในบทความนี้ เหมียวมาพร้อมกับทางออก! บอกเลยว่า การทำบัญชีรายรับรายจ่ายจะเป็นเรื่องเล็กน้อย แค่เรารู้เทคนิคการจดที่ถูกต้อง และที่สำคัญ เราก็ยังมีเครื่องมืออย่าง แอปจดรายรับรายจ่าย แอปติดเครื่องที่สามารถเข้ามาช่วยแบ่งเบาภาระการจดให้เราด้วย

ทำไมต้องจดรายรับรายจ่าย?

ก่อนไปเรียนรู้เทคนิคการจด เหมียวขอพาดูประโยชน์ของการทำรายรับรายจ่ายกันก่อน

ช่วยให้เห็นว่าจริง ๆ แล้วเงินเหลือมีเท่าไหร่

ทั้ง ๆ ที่มีเงินเข้าทุกเดือน แต่พอเข้าสิ้นเดือนก็เหมือนสิ้นใจทุกที โดยเฉพาะกับพี่ ๆ ที่ชินกับการจ่ายบัตรเครดิต การจดรายรับรายจ่ายจะช่วยให้เห็นว่า เรามีเงินเข้าเท่าไหร่ออกเท่าไหร่ ออกไปทางไหนบ้าง และสุดท้ายมีเงินเหลือจริง ๆ ต่อเดือนมีเท่าไหร่

ป้องกันภาวะเงินไหล

พี่มนุษย์หลายคนคงเคยเจอกับภาวะ “เงินไหล” ในสังคมไร้เงินสด จากการสั่งเดลิเวอรี่บ่อย ๆ ซื้อของในเกม หรือช้อปของ Sale ผ่านแอป การใช้จ่ายเล็ก ๆ น้อย ๆ แบบนี้มักทำให้เราเงินไหลโดยไม่รู้ตัว แต่พอเริ่มทำรายรับรายจ่าย เราจะเริ่ม “ระวัง” กับจ่ายแต่ละครั้งมากขึ้น โดยเมื่อเห็นเป็นตัวเลขว่า เดือนนึงเสียเงินจุกจิกไปเท่าไหร่ เราก็จะเริ่มมีเหตุผลกับการใช้เงินมากขึ้นเองโดยอัตโนมัติ

ช่วยออมแบบไม่ฝืนใจ

เหมียวเชื่อว่า การออม หรือการบริหารเงิน ที่ดีที่สุด คือ การเก็บทีละนิดแต่สม่ำเสมอ และบันทึกรายรับรายจ่ายจะช่วยให้เรารู้ว่าต้องแบ่งเก็บยังไงถึงจะไม่เงินช็อตและไม่ตึงเกินไป

พี่มนุษย์ที่อยากเริ่มออมใหม่ อาจจะลองแบ่ง 10% ของรายได้ทุกเดือนมาเป็นเงินเก็บดู หรือ ค่อย ๆ เก็บเงินตามเป้าหมายระยะสั้นอย่าง ทริปเที่ยวทะเลกับเพื่อนหรือเก็บเงินซื้อของขวัญให้แฟนก็ได้เหมือนกัน เพียงเริ่มจากสเต็ปง่าย ๆ แบบนี้ ก็จะช่วยให้พี่ ๆ ก็จะออมเก่งขึ้นได้แล้ว

แต่ที่สำคัญที่สุดเลย คือ การออมจะช่วยให้มีเงินสำรอง ทำให้พี่ ๆ รับมือกับเหตุการณ์ที่ต้องเสียเงินแบบไม่คาดคิดได้แบบไม่หวั่นไหว ไม่ว่าจะเป็นค่าหมอ-ค่ายาเวลาไม่สบาย หรือค่าซ่อมรถ

ทำให้วางแผนได้ง่ายขึ้น

พอรู้ตัวเลขรายรับรายจ่ายต่อเดือนแล้ว พี่ ๆ ก็จะสามารถคำนวณได้ว่าจะต้องบริหารเงินสดยังไงให้ถึงเป้าหมายที่มี ไม่ว่าจะเป็น ออกรถ ซื้อคอนโด เปิดร้าน หรือไปเที่ยวต่างประเทศ หรือแม้แต่กับคนที่ไม่ชอบวางแผนระยะยาว เหมียวบอกเลยว่า พอเริ่มติดตามค่าใช้จ่ายได้แล้ว เราก็จะเริ่มสนุกกับมัน จนทำให้การเก็บเงินเฉย ๆ เปลี่ยนเป็นการเก็บอย่างมีเป้าหมายไปเลย

วิธีเริ่มทำรายรับรายจ่ายด้วยตัวเอง สำหรับมือใหม่หัดจด

1. เลือกวิธีจดที่เหมาะกับตัวเอง

เริ่มด้วยการเลือกวิธีจดเหมาะกับสไตล์ของเราที่สุดก่อน เช่น คนชอบเขียนอาจจะเลือกจดใส่สมุด คนที่อยู่กับคอมพิวเตอร์บ่อย ๆ อาจเลือกใช้ Excel หรือ คนที่ติดมือถืออาจจะจดใส่แอปโน้ตหรือใช้แอปจดรายรับรายจ่ายอัตโนมัติอย่าง แอปเหมียวจด

โดยสิ่งสำคัญ คือ เลือกวิธีที่ง่ายที่สุดสำหรับตัวเอง เพื่อให้จดได้อย่างต่อเนื่อง

2. จดรายจ่ายที่ต้องจ่ายประจำไว้ก่อน

ก่อนจะเริ่มจดรายจ่ายรายวัน ให้ใส่รายการที่ต้องจ่ายแน่นอนทุกเดือนลงไปก่อน เช่น ค่าเช่าบ้าน ค่าผ่อนรถ หรือค่าอินเทอร์เน็ต เพราะรายจ่ายเหล่านี้เป็นพื้นฐานที่เราควรกันงบไว้ก่อน หลังจากหักส่วนนี้ไปแล้ว ค่อยมาทบทวนว่า มีเงินเหลือใช้จริง ๆ เท่าไหร่

3. จดทุกครั้งที่จ่าย

ป้องกันปัญหาลืมจด ด้วยการสร้างนิสัย “จ่ายแล้วจดเลย” โดยไม่ต้องรอให้หมดวันก่อน เช่น ซื้อกาแฟแล้ว เปิดแอปจดเลย 50 บาท หรือใส่โน้ตไว้ก่อนแล้วค่อยอัปเดตรายการทีหลัง

4. แบ่งหมวดหมู่

จัดหมวดหมู่รายจ่ายหลัก ๆ สัก 3-5 หมวด เช่น ค่าอาหาร ค่าเดินทาง ค่าของจำเป็นใช้ หรือค่าใช้จ่ายจุกจิก และแบ่งรายรับออกตามแหล่งที่มาของเงิน เช่น เงินเดือน รายได้เสริม หรือรายได้พิเศษ เพื่อให้ติดตามได้ว่าเงินเข้าทางไหนและออกไปทางไหนบ้าง

5. สรุปรายสัปดาห์และรายเดือน

เริ่มสรุปยอดรายสัปดาห์ แล้วดูว่า เราใช้เงินไปกับอะไรมากที่สุด มีส่วนไหนฟุ่มเฟือย และส่วนไหนตัดออกได้บ้าง วิธีนี้ช่วยปรับนิสัยการใช้เงินได้ง่ายขึ้น โดยเฉพาะกับพี่ ๆ มือใหม่หัดออม จากนั้นเมื่อหมดเดือนก็ค่อยทำสรุปรายเดือน เพื่อให้เห็นภาพรวมการเงินตัวเองอย่างชัดเจน

ทริกเล็ก ๆ ที่จะทำให้ขั้นตอนนี้ง่ายขึ้น ก็คือ กำหนดรอบเดือนตามวันที่เงินเดือนออก เพราะจะทำให้ติดตามได้ง่าย ๆ ว่า พอเงินเข้าแล้ว เราใช้เงินไปกับอะไร และเป็นสัดส่วนเท่าไหร่ของเงินเดือน

6. ตั้งเป้าหมายเล็ก ๆ ที่ทำได้จริง

การสร้างเป้าหมายเล็ก ๆ เช่น เดือนนี้จะเก็บเงินให้ได้ 10% ของรายได้ หรือจะลดค่าช้อปให้เหลือไม่เกิน 5,000 บาท จะช่วยให้เรามีแรงบันดาลใจติดตามการใช้จ่ายของตัวเองมากขึ้น และจะช่วยสร้างนิสัยการออมเพื่อเป้าหมายที่ใหญ่กว่าอนาคตด้วย

เหมียวขอสรุปว่า การจดรายรับรายจ่าย ให้เหมาะกับค่าครองชีพในไทย ไม่ใช่เรื่องยากและไม่ต้องจำเป็นต้องเพอร์เฟกต์ แต่ขอแค่ “เริ่มทำ” แล้ว ”ทำต่อ” อย่างสม่ำเสมอก็พอแล้ว

ประเภทของค่าใช้จ่าย มีอะไรบ้าง

หลัก ๆ แล้วเราสามารถแบ่งค่าใช้จ่ายได้เป็น 3 ประเภท: ค่าใช้จ่ายคงที่ ค่าใช้จ่ายไม่แน่นอน และค่าใช้จ่ายเพื่อออม/ลงทุน ซึ่งการแบ่งประเภทแบบนี้สามารถ จะช่วยมือใหม่ที่หัดจดรายจ่ายแบ่งหมวดหมู่ค่าใช้จ่ายของตัวเองได้ง่ายขึ้น

1. ค่าใช้จ่ายคงที่ ได้แก่ ค่าใช้จ่ายประจำที่ต้องจ่ายเท่ากันทุกเดือน เช่น ค่าเช่าหรือค่าผ่อนบ้าน เบี้ยประกัน หรือค่าผ่อนสินค้า

2. ค่าใช้จ่ายไม่แน่นอน หรือ ค่าใช้จ่ายที่ยืดหยุ่นตามไลฟ์สไตล์และไม่เท่ากันในแต่ละเดือน เช่น ค่าอาหาร ค่าน้ำ-ค่าไฟ หรือค่ารักษาพยาบาล ซึ่งค่าใช้จ่ายประเภทนี้บางเดือนอาจเบา แต่บางเดือนก็อาจจะหนัก ควรวางแผนให้ดีเพื่อไม่ให้กระทบส่วนอื่น

3. ค่าใช้จ่ายเพื่อการออม/ลงทุน ก้อนนี้คือเงินสำหรับอนาคต ไม่ว่าจะเป็น เงินเก็บซื้อบ้าน เงินเก็บไว้เรียนต่อ เงินซื้อกองทุน หรือเงินออมเพื่อเกษียณ

โดยพี่ ๆ สามารถแบ่งหมวดหมู่รายจ่ายของตัวเองเป็น 3 ประเภทใหญ่ตามนี้เพื่อวางงบให้ตัวเองในแต่ละเดือน หรือจะแย่งหมวดหมู่ย่อยไปอีก เช่น ค่าใช้จ่ายคงที่แบ่งเป็น ค่าบ้าน, ค่าของใช้ และค่าบริการรายเดือน ก็ได้

ทุ่นแรงจดด้วย แอป ‘เหมียวจด’

สำหรับพี่ ๆ ที่อยากเริ่มทำบัญชีรายรับรายจ่าย แต่ไม่รู้จะเริ่มตรงไหนดีหรือไม่มีเวลามานั่งจดเองต้องลอง ใช้ฟีเจอร์ เหมียวจด หรือ ดาวน์โหลดเหมียวจด มาไว้ติดเครื่องไว้เลย เพราะเหมียวจดเป็นแอปจดรายจ่ายจากสลิปโอนเงินที่อยู่ในอัลบั้มในเครื่อง และมีฟีเจอร์ติดตามค่าใช้จ่ายมากมาย

• จดรายจ่ายจากสลิปโอนเงินอัตโนมัติ ไม่ว่าจะจ่ายจากบัญชีธนาคารไหนก็ไม่ตกหล่น

• เพิ่มรายการเองได้ หากเป็นการจ่ายด้วยเงินสดหรือบัตรเครดิต

• จัดหมวดหมู่ค่าใช้จ่ายได้ เช่น ค่าอาหาร ค่าเดินทาง หรือ ของใช้จำเป็น

• สร้างแท็ก#ให้การจ่าย ไม่ว่าจะ #ให้แม่ #กาแฟ หรือ #เที่ยวญี่ปุ่น ก็ติดตามได้

• มีกราฟสรุปเทียบข้ามเดือน ช่วยวิเคราะห์สัดส่วนการใช้เงินของตัวเอง

ไม่ว่าจะเป็นมือใหม่ที่ไม่เคยจดเลย หรือ คนที่จดอยู่แล้วแต่ต้องการวิธีทำบัญชีรายรับรายจ่ายให้ง่ายขึ้น หรือเก็บเงินให้อยู่หมัด เหมียวก็พร้อมเป็นตัวคู่หูคู่ใจ สู่อิสรภาพทางการเงิน ให้กับพี่แน่นอน

เริ่มใช้เหมียวจด